Udar to jedna z trzech, głównych przyczyn zgonów w Polsce – zaraz po zawale i chorobach nowotworowych. Występuje wtedy, gdy nastąpi wylew krwi do mózgu (udar krwotoczny) lub gdy nastąpi zatrzymanie jej dopływu (udar niedokrwienny), co ostatecznie prowadzi do porażenia mięśni, niedowładu, trudności w poruszaniu, mówieniu, a także połykaniu. Opieka pielęgniarska nad chorym po udarze wymaga dużej wiedzy, która odpowiednio wykorzystana pozwoli odzyskać mu utraconą sprawność.

Opieka w domu, czyli udar i co dalej?

Pobyt chorego w szpitalu jest z reguły bardzo krótki, dlatego po powrocie do domu taki pacjent potrzebuje profesjonalnej opieki. Dużo zależy również od zaangażowania rodziny i domowników. Powrót ze szpitala musi być poprzedzony gruntownym przygotowaniem domu. Chory powinien mieć specjalnie przygotowany pokój – łóżko, najlepiej z automatycznym zagłówkiem, materac przeciwodleżynowy, drabinka ułatwiająca podnoszenie, a także chodzik lub wózek (w zależności od stanu zdrowia) i szafkę przy łóżku chorego, aby mógł trzymać obok siebie najbardziej potrzebne mu rzeczy. I tak np. gdy stawiamy choremu kubek na szafce, róbmy to zawsze po stronie porażonej – chory będzie mógł aktywizować chorą stronę ciała. Poniżej, kilka ważnych wskazówek:

• Ubranie zdejmuj zawsze zaczynając od strony zdrowej, a później chorej, a przy ubieraniu – najpierw ręka chora, później zdrowa (dot. również spodni).
• Co 1-2 godziny zmieniaj pozycję chorego.
• W celu pobudzenia krążenia 2 razy dziennie oklepuj plecy chorego.
• Wykonuj z chorym proste ćwiczenia oddechowe, np. naśladowanie dmuchania materaca.

Rehabilitacja po udarze

Chory przebywający w domu musi zostać oceniony przez wykwalifikowanego lekarza i pielęgniarkę – na tej podstawie zostanie określony stopień zaawansowania niedowładu, a także zostaną wydane zalecenia rehabilitacyjne. Chory musi zostać poddany nie tylko rehabilitacji ruchowej, ale również rehabilitacji logopedycznej (np. pomocna będzie tablica z literami na magnesy – wskazujemy choremu literę i ją wypowiadamy, później wskazujemy i prosimy, aby to chory wypowiadał litery) i w zakresie codziennych czynności (zachęcanie chorego do wykonywania czynności higienicznych, motywowanie).
Pamiętajmy jednak, że chory potrzebuje przede wszystkim cierpliwości opiekunów.